Πρόδρομος
και πρωτεργάτης του Νεοελληνικού
Διαφωτισμού, οραματιστής και κήρυκας
της Επανάστασης των υποδούλων, από τους
Οθωμανούς, λαών. Κορυφαίος των αποστόλων
της Εθνεγερσίας και των μαρτύρων του
υπόδουλου Γένους.
Ο
Ρήγας Φεραίος, γεννήθηκε το 1757 στο
Βελεστίνο της Θεσσαλίας. Οι έλληνες
διανοούμενοι που ζούσαν στην εξορία του
έδωσαν το όνομα Φεραίος επειδή η πόλη
του, το Βελεστίνο ονομαζόταν, στην
αρχαιότητα, Φεραί.
Ο νεαρός
Ρήγας, πολύ νωρίς εγκαταλείπει το
Βελεστίνο. Ζει μεταξύ Κωνσταντινούπολης,
Βλαχίας και Βιέννης όπου εργάζεται σαν
έμπορος ή γραμματικός σεδιάφορους ηγεμόνες της Βλαχίας,
διευρύνοντας έτσι την μόρφωσή του.
Επηρεασμένος
βαθιάαπό την
Γαλλική Επανάσταση, είναι ο πρώτος που
πιστεύει στη δυνατότητα εξέγερσης του
ελληνικού λαού, που είχε από το 1453
στερηθεί την ελευθερία του αλλά και στην
απελευθέρωση όλων των χωρών της
Βαλκανικής χερσονήσου από τον Οθωμανικό
ζυγό. Οι χώρες αυτές θα μπορούσαν να
συνυπάρξουν σ’ ένα μοναδικό πολυεθνικό
κράτος, όχι ομοσπονδιακό, με κοινή
γλώσσα την ελληνική η οποία είχε ήδη
καθιερωθεί στα σχολεία, στο εμπόριο,
στην τυπογραφία και στην αστική τάξη των
χωρών αυτών.
Ο Ρήγας
διακρίνεται ως λόγιος και συγγραφέας
ενώ παράλληλα προετοιμάζει εντατικά το
διαφωτιστικό και επαναστατικό του
πρόγραμμα.
•
Μεταφράζει λογοτεχνικά,
επιστημονικά και πολιτικά κείμενα από
τα γαλλικά και τα γερμανικά
•Σχεδιάζει την Επιπεδογραφία της
Κωνσταντινούπολης (1796), τη Νέα Χάρτα
της Βλαχίας και μέρους της
Τρανσυλβανίας (1797), τη Γενική Χάρτατης Μολδαβίας και των γειτονικών
επαρχιών (1797) και την Χάρτα της
Ελλάδας (1797, 12 φύλλα διαστάσεων 50 Χ 70 το
καθένα).
•Εμπλουτίζει τους χάρτες με
ιστορικά στοιχεία, παραθέτει στα
τοπωνύμια της εποχής τα αντίστοιχα
αρχαία ελληνικά, αναφέρεται σε ιστορικά
γεγονότα και σε σημαντικά πρόσωπα,
σχεδιάζει αρχαία νομίσματα και
αναπαράγει αρχαία επιγράμματα
•Γράφει ποιήματα και πατριωτικά
τραγούδια του, που μοιράζει ή απαγγέλλει
ο ίδιος, διεγείροντας το μίσος των
υπόδουλων αναγνωστών για τον κατακτητή.
Ο
«Θούριος», το πιο
γνωστό από τα πατριωτικά τραγούδια του,
ήταν το γ΄ μέρος του «Επαναστατικού
Μανιφέστου» ενός τετρασέλιδου
εντύπου που ο Ρήγας τύπωσε σε 3000
αντίτυπα, απευθύνεται όχι μόνο στους
Έλληνες αλλά και σε όλους τους
καταπιεσμένους λαούς των Βαλκανίων.
…«Ως πότε
παλικάρια να ζούμε στα στενά…. Καλλιώναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή παρά
σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»…
Ο Ρήγας
Φεραίος δεν πρόλαβε να τελειώσει το έργο
του, να δει να πραγματοποιούνται τα
όνειρά του. Προδομένος, βρήκε τραγικό
θάνατο, δολοφονημένος από τους Τούρκους
στο Βελιγράδι. Προχωρώντας προς τον
θάνατο είπε στους συντρόφους του: «Εγώ
έσπειρα πολλούς σπόρους, άλλοι θα
δρέψουν τους γλυκούς καρπούς»
Σήμερα, 200
χρόνια μετά τον θάνατό του, ζούμε
ελεύθεροι και θυμόμαστε την
παρακαταθήκη που άφησε:
«όποιος
συλλογάται ελεύθερα, συλλογάται καλά».
Précurseur
et promoteur des Lumières grecques, visionnaire et héraut de la
Révolution des peuples soumis à la règle ottomane. Un des principaux
apôtres de la révolution nationale et des martyrs de la nation subjuguée.
Rhigas
Feraios, est né en 1758 à Velestino en Thessalie. Les érudits grecs en
exil lui donnèrent le nom de Feraios, car la ville de Velestino, dans
l’antiquité s’appelait Ferai.
Très tôt le jeune Rhigas quitte Velestino.
Il vit entre
Constantinople, Valachie et Vienne, travaillant comme commerçant ou
secrétaire auprès des diverses hégémonies de Valachie, enrichissant ainsi
son éducation.
Influencé
profondément par la révolution française, il est le premier à croire en
la possibilité d’une insurrection du peuple grec, privé de sa liberté
depuis 1453, mais aussi à la libération de tous les pays de la péninsule
balkanique du joug ottoman.
Ces pays
pourraient coexister en un seul état multinational, non fédéral, ayant
comme langue commune le grec qui était déjà établie dans les écoles, le
commerce, l’imprimerie et la bourgeoisie (de ces pays).
Rhigas se
distingue très vite comme homme de lettres et écrivain en même temps qu’il
prépare intensivement son projet lumineux et révolutionnaire
• Il traduit des textes
littéraires, scientifiques et politiques du français et de l’allemand.
• Il dessine l’ Épipédographie
de Constantinople (1796), la Nouvelle Carte de la Valachie et d’une partie
de la
Transylvanie (1797), La Carte Générale de la Moldavie et des provinces
voisines (1797), et la Carte de la Grèce (1797, 12 feuilles de 50 X 70 cm
chacune).
• Il enrichit ses cartes
d’éléments historiques, cite, à côté des toponymes de l’époque, les grecs
anciens respectifs, se réfère aux évènements historiques et aux
personnages importants, dessine des pièces de monnaie anciennes et
reproduit des épigrammes anciennes.
• Il écrit des poèmes et des
chants patriotiques, qu’il distribue ou récite lui-même, excitant la haine
pour l’occupant et enflammant les cœurs des lecteurs asservis.
«Thourios», la plus connue de ses chansons
patriotiques, qui était la 3e partie du « Manifeste
Révolutionnaire », un document de quatre pages que Rhigas a
édité en 3000 exemplaires, s’adresse non seulement aux
Grecs mais à tous les peuples opprimés des Balkans.
…«Jusques à
quand, braves, vivrons-nous en esclaves…Mieux vaut une heure de vie libre que quarante années de
prison et d’esclavage» …
Rhigas Feraios n’a pas eu le temps de terminer son œuvre, de voir ses
rêves réalisés. Trahi, il a trouvé une mort tragique, assassiné par les
Turcs à Belgrade. En marchant vers la mort il dit à ses compagnons: «Moi,
j’ai semé plusieurs graines, d’autres cueilleront les doux fruits ».
Aujourd’hui., 200 ans après sa mort, nous vivons libres et nous nous
souvenons de la consigne qu’il nous a laissée: « Médite
bien, qui médite en liberté »
Βιβλιογραφία
– bibliographie :
Ο
Ρήγας Βελεστινλής και οι Βαλκανικοί λαοί,
Γιάννη Α. Παπαδριανού, Αυτοδιοίκηση
Τεύχος 10 «Αφιέρωμα στη Βαλκανική
συνεργασία»