Αι λέξεις

Όταν περνούν τα μαθητικά χρόνια ...
“υψώνονται, πίδακες, στιλπνοί, ορισμέναι
λέξεις με σημασίαν απροσμέτρητου
δια το παρόν και το μέλλον ...” *

Μήνιν άειδε θεά...
Άνδρα μοι έννεπε, Μούσα, Πολίτροπον...
Όμφακες είσιν.

Δαρείου και Παρυσάτιδος γίγνονται παίδες δύο.
Φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας...

Έρως ανίκατε μάχαν ... και
Regina rosas amat.

* A. Εμπειρίκος, Αι λέξεις.

ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (1901-1975)

Ορθόδοξος υπερρεαλιστής ποιητής και πεζογράφος, από τους πρωτοπόρους της μοντέρνας ποίησης της γενιάς του 30. Γόνος παλιάς ναυτικής οικογένειας της Άνδρου γεννήθηκε στη Βραϊλα της Ρουμανίας.
Αυθεντικός υπερρεαλιστής διέλυσε με τα κείμενα του την παλιά τάξη του λόγου και κατέδειξε αυτό που αναζητούσαν οι υπερρεαλιστές, την ανύψωση, δηλαδή, στον κόσμο της συνείδησης των στοιχείων του υποσυνείδητου.

Μετά την έκδοση της “Υψικαμίνου” άρχισε να εργάζεται ως ψυχαναλυτής, ενώ παράλληλα δημοσίευε αποσπάσματα από την “Ενδοχώρα” και κείμενα σχετικά με τον υπερρεαλισμό σε περιοδικά και εφημερίδες.
Μερικά από τα έργα του είναι το πεζό “Αργώ ή Πλους αεροστάτου”, ”Ζέμφυρα ή το μυστικό της Πασιφάης” και οι ιστορίες με τίτλο “Τα χαϊμαλιά του Έρωτα και των αρμάτων”. Επίσης εξέδωσε την “Ενδοχώρα”, το μυθιστόρημα “Ο Μέγας ανατολικός”. Στο διάστημα μεταξύ 1956- 1965 έγραψε το μεγαλύτερο μέρος από τα ποιήματα που περιέλαβε αργότερα στις συλλογές “Οκτάνα” και “Η σήμερον ως αύριου και ως χθες. Μερικά από τα ανέκδοτα του είναι “Η Πόλις”, “Μία περίπτωση ασυνείδητης ομοφυλοφιλίας”, “Γαλλική επιθεώρηση ψυχανάλυσης”, “Μία περίπτωση νευρωσικής έμμονης ιδέας με πρώιμη εκσπερμάτωση και τέλος μετέφρασε το έργο του Πικάσο “Τα τέσσερα κοριτσάκια”.
Στα έργα του δεν ασχολήθηκε με τα προβλήματα του καιρού του, αντίθετα υπήρξε πάντα κυνηγός της μαγείας, του ονείρου και του ωραίου. Πέρα από την οποιαδήποτε άποψη σχετικά με την αισθητική αξία των γραπτών του, υπήρξε μια σαγηνευτική προσωπικότητα που άνοιξε δρόμο για την ανανέωση της ελληνικής ποίησης.

ΣΧΟΛΙΑ

Μερικοί λόγοι που κάνουν τόσο ξεχωριστά τα έργα του Εμπειρίκου, είναι όπως σ’ αυτό το ποίημα “Αι λέξεις” το ποίο δεν έχει λογικό ή συναισθηματικό ειρμό, ανακατεύει λέξεις, δημοτικές μαζί με καθαρεύουσες ενώ δεν έχει εσωτερικό μέτρο. Τέλος όλα φαίνονται να είναι τοποθετημένα τυχαία χωρίς φροντίδα και με χασμωδίες.
Εντούτοις, μία προσεκτικότερη ανάγνωση αποκαλύπτει την σπουδαιότητα των γνώσεων που διδάσκονται στο σχολείο, καθώς επίσης δίνει και έναν τόνο μελαγχολίας μιας και τα όμορφα μαθητική χρόνια έχουν περάσει για πάντα. Ο Α. Εμπειρίκος μας διδάσκει ξαφνιάζοντας μας επίσης με έναν ιδιόρρυθμο σατυρικό τρόπο.

Μιχάλη Βερόνικα

t    Αρχική σελίδα ● Το σχολείο ● Ιστορικό ● Δραστηριότητες ● ΑΕΙ-ΤΕΙ ● Διακρίσεις ● Notre école ● Our school ● Unsere schule   u